Kürtaj veya daha doğru tabirle küretaj genel anlamda rahim içi istenmeyen bir gebeliğin tahliyesi anlamına gelmektedir.

Tıbbi literatürde gebelik sonlandırma, gebelik terminasyonu yada dilatasyon-küretaj olarakta geçer. Halk arasında küretaj (kürtaj) kürtaş, kurtaş, kortaj yada çocuk aldırma gibi tabirlerle ifade edilir.

Küretaj aslında bir anlamda tüm rahim içinin temizlenmesidir. Mesela hamile olmayıp uzamış, anormal adet kanamaları ile başvuran hastalarda da hem tanı hem tedavi amacıyla küretaj tekniği kullanılmaktadır.

Kürtaj Hangi Durumlarda Yapılır?

Rahim içindeki ceninin çeşitli yöntemlerle alınması işlemine kürtaj denir. Kürtaj istenmeyen gebeliğin sonlandırılması için yapılacağı gibi, istenen ama sağlık olduğu tespit edile gebeliğin sonlandırılması içinde yapılır.

Bebeğin kalp atımının durması, gebelikte sakıncalı ilaç kullanımı veya yüksek doz radyasyon maruziyeti gibi durumlarda, boş gebelik gibi embriyo oluşumunun hiç görülmediği durumlarda yada gebeliğin devamının annenin hayatını tehlikeye atacağı durumlarda da kürtaj gerekliği doğar.

Çocuk aldırma haricinde kürtaj işlemi rahim kalınlaşması olan kadınlarda, rahim kanseri tanısı koymak için biyopsi yapılması gerektiğinde ve anormal vajinal kanama ile gelen hastalarda kanamayı durdurmak ve doku tanısı elde etmek içinde yapılır.

Kürtaj Ne kadar Sürer?

Kürtaj işlemi gebeliğin haftası ile bağlantılı olmakla birlikte yaklaşık 5-10 dakika arasında süren bir işlemdir. Gebelik haftası arttıkça süre doğal olarak uzamaktadır.

Sedasyon anestezi ile kürtaj işlemi yapılan hastalarda hastanın alacağı hafif doz anestezi ve işlem sonrası dinlenme süresi göz önüne alınmalıdır. Bu tür anestezi ile kürtaj yapılan hastalarda işlem süresi aynıdır ancak işlemden sonra 15-20 dk’lık bir dinlenme süreside süreye eklenmelidir.

Kürtaj Öncesi Hastanın Dikkat Etmesi ve Yapması Gerekenler

Kürtaj ameliyat kabul edilmez ancak cerrahi müdahale olarak kabul edilmesi gereken bir işlemdir. Konusunda ehil ve tecrübeli kişiler tarafından sterilite kurallarına uyulduğunda riski yok denecek kadar azdır.

Kürtaj olmaya gelirken sedasyon tipi anestezi uygulanacak hastaların mutlaka, 4-6 saat öncesinden yeme ve içmesi bırakması gerekmektedir. Sigara kullanan kişiler işlemden önce 4-6 saat sigara içmemelidir. İşlemin yapılacağı merkeze gelirken tercihen yanında yardımcı olacak bir yakını ile gelmek uygun olur.

İşlemden önce kan uyuşmazlığı açısından kan grubu bilgisi gereklidir. Son olarak kan sulandırıcı kullanıyorsa işlemden önce ilacın alınmaması önerilir.

Kürtaj sonrası neler yapılmalı? nelere dikkat edilmeli?

* Kürtaj işleminden 1-2 saat sonra normal yeme içime yapılabilir. Aynı gün çok bulantı yapan gıdalarda uzak durmakta fayda var.

* İşlem sedasyon anestezi ile yapıldır ise 6-8 saat araç kullanmak gibi dikkat gerektiren aktviteler yapılmamalı.

* Doktorun verdiği ilaçlar (antibiyotik ağ kesici vs.) eksiksiz kullanılmalı, varsa kan uyuşmazlığı iğnesi kürtaj işlemi izleyen ilk 72 saat içinde yapılmalı.

* İlk 1 hafta 10 gün adet ağrısı gibi ağrı ve çok fazla olmamakla birlikte bir miktar kanama belirlenen bir durumdur.

* Çok fazla kanama yada ağrı varsa işlem yapılan merkeze ulaşmak uygun olur.

* Kürtaj işlemi sonrası hiç kanama olmama anormal bir durum değildir, endişenlemeyi gerektirmez.

* İşlemden yaklaşık 2 hafta sonra kontrole gitmek gerekir.

* Cinsel ilişki kürtaj işlemini takip eden ilk 2 hafta önerilmez.

* Kürtaj sonrası aynı gün ayakta duş alınabilir ancak küvet, jakuzi, havuz kullanımı için 2 hafta beklemek gerekir.

* İşlem yapılan günün ertesi gün kadın işe gidebilir.

* Antibiyotik kullanımı boyunca alkol alınması önerilmemektedir.

* Kürtaj takip eden 4-6 hafta sonrasında ilk adet kanaması olur, bazılarında azalma olabilir, beklenen bir durumdur.

Düşük Sonrası Kürtaj Gerekli mi ?

Düşük yani abortus gebelik materyalini kendliğinden vücut tarafından atılması demektir. Tam veya kısmi olabilir.

Tam düşükte (komplet abortus) rahim içinde gebelik dokunun bir kısmı kalır. Bu kalan doku kendiliğinden 1-2 gün içerisinde düşmez ise kürtaj işlemi gerekir. Çünkü kalan doku yeni bir rahim iç zarı gelişiminin engelleyeceği gibi rahim içinde enfeksiyona maruz kanamalr ve yapışıklıklarda yol açabilir.

Kürtajın Riskleri Nelerdir ?

Deneyimli ve bilgili kişiler tarafından doğru teknik kullanılarak (vaku aspirasyon) yapılan kürtajın risk neredeyse yok denecek kadar azdır ancak yinede cerrahi bir işlem olduğundan bazı risklerden bahsetmek uygun olur.

1. Rahim içinde enfeksiyon gelişimi,

2. Rahim delinmesi,

3. Parça kalması,

4. Kanama,

5. Fazla kazınmaya bağlı rahim içinde yapışıklıklar (asherman sendromu),

6. Gebeliğin alınamaması,

7. Anesteziye bağlı komplikasyonlar.

Bunların neredeyse tamamı önlenebilir komplikasyonlardır. Steril ortama uyulduğu takdirde, her hastaya farklı kanül kullanıldığında, işlem öncesi esnasında ve sonrasında ultrason ile rahim içi değerlendirildiğinde, işlem sonrası uygun antibiyotik kullanıldığında bu sorunlarla karşılaşma ihtimalimiz yok denecek kadar azdır.